Bazı ebeveynler kafeinin uyarıcı etkisinin hiperaktiviteyi tetikleyeceği endişesi ile çocuklarının Kahve ya da Enerji Içeceği tüketimini yasaklıyor. Kafein denince akla genellikle enerji içecekleri ve kahve geliyor ama kafein içeren içecekler bunlarla sınırlı değil. Gazlı içecekler, kakaolu süt, sıcak çikolata, buzlu çay, soğuk kahve hatta dondurma gibi çocukların tükettiği pek çok ürünün içeriğinde kafein bulunuyor.

Galler'de, sağlıklı beslenme stratejisinin bir parçası olarak içeriğinde kafein olan içeceklerin sağlığı olumsuz etkilediği savunuluyor. Çocuklara enerji içeceği satışını sona erdirmek için yapılan çalışmaların bir parçası olarak yasağın çay ve kahve gibi kafein içeriği yüksek olan diğer içecekleri dikkate alacak şekilde genişletilmesi planlanıyor. Bu nedenle 16 yaşından küçük çocuklara çay ve kahve satışının yasaklanması için yasa teklifi verildi. Yasak tartışma konusu oldu.

Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Üyesi Elif Sağsak, çocuklarda kafein tüketimi hakkında bilgi verdi. 

Kafein Tüketimi Neden Zararlı?

Önemli bir uyarıcı olan kafeinin, uykusuzluğa, baş ağrısına, konsantrasyon bozukluğuna, kalp atımı ve kan basıncında artışa, mide sorunlarına neden olduğu, kemik sağlığını olumsuz etkilediği ve diüretik ( idrar söktürücü)  etki yaptığı bildirilmektedir.

Hangi İçeceklerde Kafein Vardır?

Günlük yaşamda kafein tüketiminin kaynağı siyah ve yeşil çay, kahve, kolalı içecekler, enerji içecekleri, soğuk çaylar, çikolata ve kahveli-çikolatalı dondurmadır. Besinlerin kafein içerikleri, tüketilen içeceğin ya da yiyeceğin çeşidine, miktarına ve hazırlama yöntemine bağlı olarak değişmektedir.

150 ml siyah çayda 40-80 mg kafein bulunurken, 150 ml yeşil çay 30-50 mg kafein içerir. Kahvenin cinsine ve hazırlanma yöntemine (kaynatma, filtre, espresso veya instant) göre kafein miktarı değişkenlik göstermektedir. Ayrıca bazı ilaçlarla (analjezikler/ağrı kesiciler, soğuk algınlığı-grip ilaçları, zayıflama ilaçları, bazı reçeteli ilaçlar) da önemli miktarda kafein alınmaktadır.

Çocukların Çay Kahve Tüketmesi Zararlı mıdır?

Yetişkinlerle karşılaştırıldığında, çocuklar, özellikle de küçük çocuklar kafeine karşı oldukça hassastır. Çünkü kafein, halen gelişmekte olan çocuk organizmasında etkisini çok daha hızlı gösterir. Okul çağı çocuklarında yapılan bir çalışmada, günde 50 mg ve üzerinde kafein alan çocukların, 10 mg ve altında alanlara göre düşünmede güçlük ve sinirlilik benzeri olumsuz bulgular gösterdikleri saptanmıştır.

Enerji İçecekleri de Çocuklar İçin Çay Kahve Kadar Zararlı mı?

250 ml enerji içeceği yaklaşık 80 mg kafein içeriyor. Bu da yaklaşık 150 ml (2 çay bardağı)  siyah çay kadar kafein içeriyor. Dolayısıyla masum görünen enerji içeceği ile aslında çocuklar yüksek oranda kafein tüketmiş oluyor.  Diğer yandan içerdikleri yüksek şeker oranları da obesite riskini arttırıyor.

Kafein Tüketimi İçin Yaş Sınırı Ne Olmalı? Tüketim Sınırı Ne Olmalı?

American Academy of Pediactrics'e (Amerikan Pediatri Akademisi) 12 yaş altı çocukların; kafein içeren yiyecek veya içecek tüketmemelerini öneriyor. 12 yaş üstü çocukların ise; günlük kafein tüketimlerinin 85-100 miligramın altında olmasını öneriyor. 10 yaş altında kafein içeren içecekler tüketilse bile günde 1 çay bardağı yeşil çay veya yarım çay bardağı siyah çayı geçmemelidir (ortalama günde 50-60mg kafein)

Fazla Çay Kahve İçeren Çocuklar Ne Gibi Sorun Yaşarlar?

Çocuklarda fazla kafein tüketimi; uykusuzluk, sinirlilik, mide bulantısı, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü ve kalp atış hızının artmasına neden olabilir. Ayrıca, çocukluk çağı ve ergenlik dönemi kemik gelişimi için en önemli yıllardır. Fazla kafein tüketimi, kalsiyum emilimini engelleyerek, kemik gelişimini yavaşlatabilir. Kafeinin idrar söktürücü etkisi; sıvı alımı yeterli olmayan ve fazla ter atan çocuklarda, su ve mineral kaybına yol açabilir.

Özellikle ergenlik yaşındaki gençler fazla kahve tüketebiliyorlar. Böylelikle yüksek dozlarda kafein alıyorlar. Şekerli çay, kahve, soğuk çay, gazlı içecekler, enerji içecekleri diğer yandan içerdikleri yüksek şeker oranlarından dolayı obesite riskini de arttırıyor. Bu nedenle özellikle 12 yaş altında çocukların kafein içeren içecekleri içmemeleri, 12 yaş üstünde ise kısıtlı içmeleri önerilmektedir.

Basın Yansımaları:  hurriyet