Dil ve konuşma bozuklukları, kişinin konuşulanları anlama ve kendini ifade etme becerilerinden birinde ya da her ikisinde görülen sorunları ifade eder. Dil ve konuşma günlük hayatta sık karıştırılan iki farklı kavramdır. Dil ve konuşmayla ilgili bozukluklar da birbirinden farklıdır. Bir kişinin diğer kişileri anlamakta ve düşüncelerini anlaşılır, yapıca düzgün kurulmuş cümlelerle paylaşmakta zorluk yaşaması dil bozukluğuna işaret etmektedir. Bir kişinin sesleri net anlaşılır şekilde telaffuz edememesi, artikülasyonda sorun yaşaması, ses düzeyinde sıkıntısı olması veya kekemelik gibi konuşmasını akıcı olmayan bir hale getiren faktörler bulunması, konuşma bozukluğu ihtimalini akla getirmektedir.

Dil ve konuşma bozuklukları genel olarak şu kategorilerde görülür:

• Gecikmiş Dil ve Konuşma: Bireyin dil becerilerinin anlama ve ifade etme yönünden yaşından beklenen seviyede gelişim göstermemesi ile tanımlanır.
   
• Artikülasyon ve Fonolojik Bozuklukları: Bireyin sesleri, heceleri ve sözcükleri normalden dikkat çekici derecede farklı ve anlaşılması zor şekilde konuşmasıyla görülür.
   
• Akıcılık Sorunları (Kekemelik): Bireyin konuşmasının akıcılık, hız, ritim gibi kısımlarında sorun yaşanan durumdur.
   
• Ses Bozuklukları: Sesin perde, şiddet ya da kalitesinden belli nedenlerden ötürü normalden olumsuz yönde farklılık gösterdiği durumlardır.
   
• Afazi (Edinilmiş Dil Bozuklukları): Nörolojik kaynaklı, çoğu zaman beyindeki bir hasar sonucu meydana gelen dil ve konuşma bozukluklarıdır.
   
• Yutma Bozuklukları: Genellikle nörolojik bir sebep sonucu ortaya çıkar ve yutma eyleminin değişik aşamalarında görülen güçlüklerle kendisini gösterir.

• Motor Konuşma Bozuklukları: Nörolojik bir nedenden ötürü konuşma eyleminde rol alan kas gruplarında görülen güçsüzlük, hasar, koordinasyon bozukluğu sonucu konuşmanın olumsuz etkilenmesiyle oluşur.
   

Dil ve konuşma bozukluklarının yukarıda görüldüğü gibi çeşitli nedenleri olabilmektedir. Konuşmada rol alan yapılardaki bozukluklar, yarık damak, diş problemleri, nörolojik problemler, işitme kaybı gibi fiziksel sebeplerle beraber, serebral palsi, zihinsel yetersizlik, otizm spektrum bozuklukları, down sendromu gibi gelişimsel ve genetik bozukluklar da dil ve konuşma bozukluklarına yol açabilmektedir.

YÜGEM’in Dil ve Konuşma Bozukluklarına Yaklaşımı

Dil ve konuşma bozukluğunun dilin hangi yapı ve işlevleriyle ilgili olduğunu saptamak, kişinin dil ve konuşma alanlarında özellikle  hangi kısımlarda sorun yaşadığını belirlemek için alanında uzman dil ve konuşma terapisti tarafından geniş bir değerlendirme yapılır.

Örneğin; bir konuşma bozukluğu mevcut ise kişi hangi sesleri çıkartabiliyor ve çıkartamıyor, hangi sesler beraber kullanıldıkları diğer seslere göre daha zor telaffuz ediliyor, konuşmanın akıcılığı ve hızı hangi zamanlar bozuluyor gibi detaylar çeşitli testlerle saptanır ve bir konuşma değerlendirmesi sağlanır. Aynı şekilde dil bozukluğundan şüphelenilen bir bireyde düzgün cümle kurma, dil bilgisinin doğru kullanımı ve konuşulanı anlama yetisi derecesiyle beraber tespit edilir. Böylece kişiye özel uygun bir terapi programı hazırlanır.

Yukarıda bahsedildiği gibi, dil ve konuşma bozukluğu görülen çocuklarda bu durumla beraber bir gelişimsel bozukluğun görülmesi de sık tespit edilen bir durumdur. YÜGEM bünyesinde çeşitli gelişim bozukluklarının tanı, değerlendirme ve tedavisi yapıldığından, öncelikle mevcut dil ve konuşma bozukluğuna eşlik eden, sebep olan ya da katkıda bulunan bir gelişimsel, psikolojik yada fizyolojik sorun olup olmadığı tespit edilmektedir. Bu sayede daha kapsamlı ve bütüncül bir tedavi programı uygulanabilmekte, tedaviden daha yüksek verim alınabilmektedir.

Detaylı bilgi almak için [email protected]  adresine mail atabilirsiniz.