Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Başhekimi ve Üroloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Yencilek, prostat nedir? Her prostat büyümesi kansere döner mi? Prostat büyümesi ve iyi huylu prostat büyümesi tedavisinde kullanılan HoLEP ameliyatı  hakkında bilgi verdi.

Prostat Nedir?

Prostat, idrar torbasının hemen önünde olan ve alt idrar yolunun da içinden geçtiği bir salgı bezidir. Erkek üreme sisteminin bir parçası olan,   başlıca görevi spermleri koruyan sıvıyı üretmek ve spermleri bu sıvı içinde sağlıklı bir şekilde saklamak olan prostat bununla birlikte mesanenin ağzını sıkarak, idrar kaçırılmasını önler.

Prostat Büyümesi Her Erkekte Görülür mü?

Prostat 18-20 gram arasında ağırlığı olan bir dokudur ve bu zaman geçtikçe, büyümeye başlar. 30 yaşından önce büyüme beklenemez.  Ancak 30 yaşından sonra, yavaş yavaş prostat büyümeye başlar. 40'lı yaşlarda bu oran %8’lerdeyken 50 - 60‘lı yaşlar arasında %40’lara, 60 yaşın üzerinde %60’lara ve daha sonra %70-80’lere kadar çıkan bir oranda büyüme gösterebilmektedir.

İyi Huylu Prostat Büyümesi Genetik midir?

Prostat büyümesinin nedeni ve mekanizması tam olarak anlaşılamamış olsa da, ilerleyen yaşlarda erkeklerde ortaya çıkan hormonal faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir. Yaş ilerledikçe testosteron hormonunun azalması, buna bağlı olarak da östrojen seviyesinin artmasının prostat büyümesini ortaya çıkaran nedenlerin başında geldiği düşünülmektedir.

Artan yaş, ilerleyen yaş: prostat büyümesi için en önemli risk faktörüdür. Yaşla beraber hem iyi huylu hem de kansere bağlı prostat büyümesi artar. 40 yaşından sonra risk artar. Bunun yanı sıra genetik faktör ve aile öyküsü de önemlidir. Ailede üç ya da daha fazla prostat büyümesi varsa erken yaşta prostat ile ilgili sıkıntı başladıysa ya da prostat 80 gramın üzerindeyse, söz konusu kişilerde prostatın kalıtsal olduğuna dair veriler bulunmaktadır.

Prostat Büyümesi Kötü Huyluysa Kanser Anlamına Gelir mi?

Prostat kanseri çoğunlukla prostatın dış kısmında yer alan kapsül denilen zardan, iyi huylu büyüme ise idrar kanalını çevreleyen prostat dokusundan gelişir. Köken aldıkları bölge farklıdır. MR, multiparametrik MR, difüzyon MR gibi görüntülemelerde özellikli testler prostat kanseri için farklı değişkenler gösterir. Kesin tanı yalnızca biyopsi ile konulabilir. Prostat büyümesi iyi huylu olsun ya da olmasın tüm erkeklerde prostat dokusunda kanser gelişebilmektedir. Dolayısı ile bir kez iyi huylu büyüme gelişen kişilerde prostat kanseri olunmayacağı anlamı çıkarılmamalıdır. Bir hastada daha önce BPH olsa bile yıllık kontrollerle kanser kontrolü yapılmalıdır.

İyi Huylu Prostat Büyümelerinde Cerrahi Tedavi Gerekli mi?

İyi huylu prostat büyümesinde hafif ve orta derecede olanlarda ilk aşamada ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Ancak ileri derece sıkıntıları olan hastalar çoğunlukla ilaç tedavisinden yeterince fayda görmez. Bu hastalarda da akla öncelikle cerrahi tedavi gelmelidir. Ayrıca, böbreklerin fonksiyonu bozulmaya başlamışsa, prostat kaynaklı böbrek hastalığı potansiyeli varsa, tekrarlayan enfeksiyonlar oluyorsa, idrar yolunda kanamalara rastlanıyorsa, mesanede taş ya da divertükül denen küçük cepçikler oluşmuşsa ilaç tedavisi vermeyip direkt cerrahi müdahale yapılması gerekmektedir.

HoLEP Tedavisi Nedir?

HoLEP, kapalı prostat ameliyatı yöntemidir. HoLEP ameliyatının açılımı “Holmium Laser Enucleation of Prostate” olup, lazer yardımıyla büyümüş olan prostat iç dokusunun (adenom) kapsülünden ayrılarak çıkarılması anlamına gelmektedir. İyi Huylu Prostat Büyümesi (BPH) yaşla birlikte büyüyen prostatın etrafını sardığı mesanenin (idrar torbası) çıkışını tıkaması ve idrar akımına engel olması durumudur.

HoLEP’i Diğer Kapalı Cerrahilerden Ayıran Özellikleri Nelerdir?

İyi huylu prostat büyümesinde farklı birçok kapalı cerrahi yöntemi mevcuttur. Ancak prostat dokusunun kapsülü dışında kalan kısmının tamamı çıkarıldığı için diğer kapalı yöntemlerle yapılan ameliyatlara göre HoLEP ameliyatı sonrası hastalığın tekrarlama riski neredeyse yok denecek kadar azdır.

HoLEP Cerrahisi Sonrasında Hastalığın Tekrar Etme Riski Var mıdır?

HoLEP ameliyatında prostat dokusunun kapsülü dışında kalan kısmının tamamı çıkarıldığı için hastalığın tekrarlama riski yoktur.

HoLEP Amaliyatı İçin Bir Yaş Sınırı Var mıdır?

İyi huylu prostat büyümesi sorunu yaşayan hastalarda kullanılan HoLEP için bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Ancak 40’lı ve 50’li yaşlardaki genç hastalar için öncelikli tercih ilaç tedavisidir. İdrar yapmada zorluğu yaş arttıkça durum daha da kötüleşebilmektedir. Bu nedenle daha ileri yaş gruplarında ilaç tedavisi fayda sağlamayabilir. Prostata bağlı iyi idrar yapamama böbrekleri de bozup, böbrek yetmezliğine yol açabileceğinden bunun engellenmesi gerekir. Bu nedenle ivedi olarak cerrahi tedavinin uygulanması lazımdır.